Nguồn gốc hoa mai
Nguồn gốc của hoa mai là từ Trung Quốc, chúng xuất hiện
trên đất nước này cách đây khoảng hơn 3000 năm trước. Theo ghi chép của Phí
Cung Ấn đời Minh ở sách “Trân hương bảo ngự” nói rằng: “Đắc Kỷ ái lãm hàn mai.
Trụ tằng ngự tuyết đồng lãm chi”. Dịch ra có nghĩa là "Đắc Kỷ thích ngắm
hoa mai trong giá lạnh. Trụ vương thường đội tuyết cùng ngắm."
Nhờ vẻ đẹp của hoa mai, từ thời xa xưa, người Trung Quốc
vốn yêu thích hoa mai, hoa mai cùng với Tùng, Cúc không chỉ được xem là nhóm
“Tuế hàn tam hữu” mà còn được được trân trọng là quốc hoa của mình.
Thuở ban đầu, hoa mai được đặt với những cái tên nghe khá
hoa mỹ và dựa trên đặc trưng của hoa như “Yên chi mai” chỉ loài hoa mai có
màu đỏ hồng, “Thủy tiên mai” là loại hoa mai 6 cánh tròn giống như hoa thủy
tiên, “Lục ngạc mai” tức loài mai có đài hoa màu xanh đậm,… Theo tư liệu
cũ ghi chép lại, hoa mai của Trung Quốc được phân thành 4 loại chính, đó là: Bạch
mai, Thanh mai, Hồng mai và Mặc mai.
Hoa mai ban đầu vốn là cây hoang dại. Cây thích nghi tốt
với điều kiện khí hậu nhiệt đới, khả năng sinh trưởng và phát triển tốt. Người
ta nhận thấy nếu cây mai được chăm sóc cẩn thận thì hoa nở sẽ rất đẹp và cây có
tuổi thọ cao.
Chính nhờ đặc điểm rụng lá vào cuối mùa đông, nở hoa khi đầu
mùa xuân nên cây mai thường được trồng làm cây cảnh chơi Tết Nguyên Đán ở
châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng.
Đặc điểm cây hoa mai
Rễ cây mai vàng
Bộ rễ mai vàng có thể đâm sâu 2 - 3 m. Sự phân bố của bộ rễ
phụ thuộc vào tính chất đất, mực nước ngầm nơi trồng, hình thức nhân giống như
gieo hạt, chiết cành, ghép và điều kiện kỹ thuật chăm sóc.
Thân cây mai vàng
Là cây thân gỗ (hình 4) cao lớn nếu để mọc và sinh trưởng tự
do, cây mọc từ hạt có thể cao tới 20 - 30 m, tán lá thưa.
Lá cây mai vàng
- Lá đơn, mọc so le, phiến lá hình trứng thuôn dài, mặt dưới
màu hơi ánh vàng
- Mép lá có răng cưa
Hoa mai vàng
Hoa lưỡng tính mọc thành chùm. Hoa mai thường mọc ra từ
nách lá, mới đầu là một hoa to, gọi là hoa cái, có vỏ lụa (vỏ trấu) bọc bên
ngoài.
Ở giữa là một chùm nhụy mang phấn màu xậm hơn.
>>> Xem thêm bài viết Hoa Mai Đỏ Là Gì? Công Dụng, Ý Nghĩa Và Cách Chăm Sóc
Quả mai vàng
Sau khi tàn, hoa nào đậu thì bầu noãn phình to lên và kết hạt.
Hạt ở giữa các cánh hoa có mầu xanh khi còn non và đổi sang
mầu đen khi già.
Hạt chín rụng xuống đất, mọc lên cây con. Cây con vài ba năm
sau mới ra hoa bói lần đầu tiên và cứ thế tiếp tục, mỗi năm mỗi ra hoa.
Các loại hoa mai
Theo thống kê, trên thế giới hiện nay có khoảng hơn 24 loại
cây mai và Việt Nam có khoảng 19 loại. Trong đó, 6 loại mai phổ biến nhất trên
thế giới đó là Mai Cao Miên (Mai vàng Campuchia), Mai vàng Indonesia, Mai vàng
Myanmar, Mai vàng Nam Phi, Mai vàng châu Phi và Mai vàng Madagascar.
Ở Việt Nam, bài viết sẽ đưa ra 8 loại phổ biến nhất trong tất
cả các loại mai hiện có, đó là: Mai Tứ Quý, Bạch Mai, Hồng Mai, Hạnh Mai, Hoàng
Mai, Song Mai, Mai Chiếu Thủy và Nhất Chi Mai.
Mai Tứ Quý
Cây mai Tứ Quý còn được gọi là cây mai đỏ và có tên khoa học
là Ochna Atropurpurea. Đây là loài hoa kiểng, quanh năm mùa nào hoa cũng nở. Đặc
biệt hơn nhiều loài khác, cây mai này nở hoa 2 lần, lần đầu màu vàng, lần sau
màu đỏ. Hoa 5 cánh vàng tươi sẽ rụng hết khi tàn, còn 5 đài hoa chuyển sang đỏ
sẫm và úp vào như búp ôm lấy nhụy hoa, Nhụy hoa kết hạt, khi non có màu xanh
nhưng lúc già sẽ đổi thành màu đen, dần to lên và đẩy đài hoa nở bung lần hai
thành những đóa hoa mai màu đỏ.
Hạnh Mai
Cây Hạnh mai có tên khoa học là Prunes Mume, tên gọi khác là
cây mai mơ. Chiều cao hạn chế hơn nhiều loài khác, chỉ khoảng 6 – 9m. Lá cây mơ
bản rộng hình bầu dục, nhọn ở đầu và có răng cưa nhẹ. Hoa mai 5 cánh thường có
2 sắc màu nổi bật là trắng và hồng. Cây có quả khi non thì màu xanh, khi chín sẽ
có màu vàng và có vị chua chua ngọt ngọt.
Bạch Mai
Hoa bạch mai màu trắng tinh khiết, gồm 6-8 cánh dày, hơi
tròn, nhụy vàng và khá giống như hoa sứ. Hoa có hương thơm dịu nhẹ thoang thoảng
và dễ chịu. Loài mai trắng này khá khó trồng và chăm sóc. Cây có chiều cao tối
đa khoảng 15m, được trồng chủ yếu ở Bến Tre, vùng núi Bà Đen – Tây Ninh, Hà
Tiên.
Hồng Mai
Tên khoa học của cây Hồng mai là Jatropha pandurifolia. Cây
thuộc cây thân gỗ, chiều cao chỉ khoảng 1 – 4cm. Lá cây màu xanh thẫm, mọc đơn
lẻ và xẻ thùy. Hoa hồng mai 5 cánh, màu hồng xinh và nhị hoa vàng
tươi. Hoa mọc thành cụm ở các đầu nhánh và nở rải rác quanh năm. Quả của hồng
mai khi chín thì có màu nâu đen.
Hoàng Mai
Đây là loại cây mai vàng còn có tên khác là Lạp mai. Những
bông hoa năm 5 cánh nhỏ nhắn, có màu vàng tươi rực rỡ. Đặc trưng là loại
cây mai này mỗi năm chỉ nở một lần vào cuối tháng chạp âm lịch. Đó cũng là
nguyên nhân để cây có tên là Lạp mai.
>>> Xem thêm bài viết Cây Nhất Mạc Hương, Cách Trồng Và Chăm Sóc, Ý Nghĩa Trong Phong Thủy
Mai rừng (mai núi)
Đây là loại mai có vẻ ngoài gần giống với mai 5 cánh, tuy
nhiên màu cánh hoa nhạt hơn và số lượng cánh nhiều hơn. Trung bình một bông hoa
mai rừng có từ 12 đến 18 cánh. Mai rừng chủ yếu sống ở vùng núi đá hiểm trở và
khô cằn. Chúng chủ yếu lấy nước từ những con suối ngầm phía dưới lòng đất. Nên
có bộ rễ cực kỳ sâu và khỏe.
Mai động, mai sẻ
Hoa mai động, mai sẻ là loại mai sống chủ yếu ở miền cát trắng,
hoặc những khu vực gần biển. Loài mai này có hoa mọc dày đặc, thân hình tròn
dáng suôn. Trường hợp hoa nở 5 cánh thì chúng được gọi là mai sẻ, còn nếu có
nhiều cánh hơn thì được gọi là mai động. Ở nước ta mai động, mai sẻ phân bố nhiều
ở miền Trung và miền Nam. Và có nhiều nhất từ Quảng Bình, Quảng Trị trở vào.
Mai chủy
Mai chủy cũng là một loại mai rừng, có thân to, rộng và cành
lá sum suê. Sở dĩ nó có tên gọi là mai chủy là bởi vì khi nở hoa sẽ mọc thành
chùm lớn. Trong từ điển tiếng Việt chủy có nghĩa là chùm, quây quần, quần thể.
Lá của mai chủy có kích thước lớn, màu xanh bóng, phiến lá có hình răng cưa sắc
nét.
Mai chùm gởi, mai Tỳ Bà, mai Vương
Cả 3 tên gọi này đều dùng chỉ một loại hoa mai có thân cứng,
nhiều khối u trên cành. Mai chùm gởi có lối sống ký sinh vào những thân cây cổ
thụ lớn. Tuy nhiên phần rễ của chúng không chỉ cắm sâu vào thân chủ mà còn cắm
sâu xuống phía dưới lòng đất. Lấy cả chất dinh dưỡng từ đất và từ cây chủ.
Chính vì thế mà sức sống của nó rất mạnh mẽ. Hoa mai chùm gởi mọc dày, đều và
chi chít trên các nhánh cây. Tạo nên vẻ đẹp quyến rũ và cực kỳ ấn tượng.
Thông tin liên hệ:
Blog Sia
Email: info@sianguyen.com
Website:
www.sianguyen.com
www.sia-n.com