Lan hoàng nhạn là loại phong lan rừng có nguồn gốc chủ yếu ở các nước Đông Nam Á, phổ biến nhờ vào màu sắc hoa nổi bật và hương thơm nồng nàn. Tuy nhiên, hoa lan hoàng nhạn có đặc điểm gì, cách trồng và chăm sóc như thế nào? Cùng chúng tôi tìm hiểu thêm qua bài viết dưới đây.
Đặc điểm Lan Hoàng Nhạn
Lan Hoàng Nhạn là loại giáng hương có lá tương đối ngắn, rễ gió và cực dễ trồng. Đặc điểm chung của chúng về hình thái thân lá cực kì giống nhau. Lá ngắn khoảng 1 đốt ngón tay hoặc dài hơn một chút. Hai bên lá xếp chồng khít lên nhau, giữa nách lá là nơi sẽ mọc ra những vòi hoa. Hai bên lá xếp đều nhau, mặt có xu hướng khum vào bên trong, lá khá mềm.
Bộ rễ phát triển và thả dài vào không khí để hút hơi nước và chất dinh dưỡng. Nếu bạn trồng ở độ ẩm cao, rễ thả thòng xuống như một mảnh rèm cực đẹp mắt. Những chiếc rễ kích thước khá to, ước chừng bằng thân chiếc đũa tre.
Khuôn bông hoa to và mang màu sắc sắc sỡ đa dạng từ màu nâu đến màu vàng nâu. Trung tâm có hai vệt màu nâu đậm hoặc tím nối xuống phần lưỡi bông.
Cách nhận biết lan giáng hương hoàng nhạn
Tên khoa học: Aerides Odorata X Houlletiana. Chúng ta hay gọi tắt là Aerides Houlletiana
Phân bố: Hoàng nhạn được tìm thấy ở các nước khu vực Đông Nam Á như Việt Nam, Campuchia. Tại Việt Nam, phong lan hoàng nhạn mọc chủ yếu Miền Nam Trung Bộ dọc theo dãy Trường Sơn giáp với nước Campuchia và Thái Lan.
Bộ rễ
Hoàng nhạn là loài lan đơn thân thuộc dòng dáng hương nên có bộ rễ rất phát triển. Bộ rễ hoàng nhạn tương đối to và có thể nói là vượt trội so với kích thước lá của nó. Rễ mới ra có đường kính khoảng 6mm. Rễ thường mọc ở giữa thân hoặc ở các nách của lá. Thân của rễ thường có màu trắng ngà. Đầu rễ vươn ra có màu trắng xanh, xanh hoặc nâu tím tùy thuộc vào lượng ánh nắng nơi cây sinh sống. Nắng càng mạnh thì rễ sẽ chuyển sang màu nâu tím. Theo thời gian, rễ lan hoàng nhạn có thể phân nhánh và thả thòng xuống như những loài giáng hương khác.
>>> Xem thêm bài viết Cây sử quân tử là gì? Cách trồng và chăm sóc cây
Lá hoàng nhạn
Hoàng nhạn là loài lan có lá ngắn chỉ chừng 1 đốt ngón tay. Một số người có thể chăm lan hoàng nhạn tốt hơn nhưng lá cũng chỉ dài hơn chút chứ không thể dài như quế hay tam bảo sắc. Hoàng nhạn có lá ngắn khoảng 10-15cm, rộng khoảng 2-3 cm, hơi dày và thường khum vào bên trong chứ không xòe thẳng bản lá. Lá của lan hoàng nhạn có màu xanh đậm, màu xanh đơn thuần hoặc màu xanh vàng tùy thuộc vào lượng ánh sáng mà cây tiếp nhận được. Đầu lá của hoàng nhạn có dạng thùy khuyết, không cân đối.
Thân cây hoàng nhạn
Mặc dù lá ngắn nhưng là dòng lan đơn thân nên chúng ta sẽ thấy những giò lan hoàng nhạn có chiều dài phổ biến từ 10 đến 40cm. Một số chậu nhạn khủng có thể cho chiều dài lên tới 1 mét và cực kì hiếm. Đường kính thân hoàng nhạn ở khoảng 0,8 - 1,5cm. Thân cây thường có màu xanh chấm tím hoặc xanh trơn. ( Hoàng nhạn mọc nơi nhiều nắng có xu hướng lá ngả vàng và thân cây tím).
Hoàng nhạn có thân cũng chia 2 loại là thân thẳng và thân dích dắc. Loại thân thẳng lên rất cân đối và đẹp nên thường có giá sẽ cao hơn.
Hoa
Hoàng nhạn là loại lan đặc biệt khi chúng có thời gian ra hoa rất khác nhau: một loài tháng 4 và một loài tháng 8. Chúng ta hay vì thế mà gọi là hoàng nhạn tháng 4 và hoàng nhạn tháng 8. Nếu không nói về thời gian nở hoa, chúng ta có thể có những đặc điểm chung có loài hoàng nhạn như sau:
Các vòi hoa mọc từ nách lá của cây rủ xuống dài khoảng 8-25cm tùy thuộc vào lực của cây. Với mấy cây mới bói hoa thì vòi hoa khá ngắn 5-8, chỉ từ 3-4 bông.
Hoa hoàng nhạn mọc đều mọi phía cần hoa, đường kính cần hoa khoảng 3-5cm, 1 bông hoa to 1,5-2cm. Mỗi vòi hoa có từ 5 đến 10 bông.
Hoàng nhạn cho hoa màu biến thiên đậm nhạn, vàng, nâu vàng khác nhau tùy từng vùng miền và môi trường sống của chúng. Môi của hoa thường rủ xuống, màu hồng hoặc tím đậm. Do vậy việc sở hữu lan hoàng nhạn có màu sắc sặc sỡ, khuôn bông tươi, cánh bay là rất quý.
Hoàng nhạn rừng thường có cánh hoa khá nhỏ chứ không được to, bầu hay cánh mai. Ngày nay lan hoàng nhạn lai mang những ưu điểm vượt trội: thân lá đẹp, cần hoa dài, màu sặc sỡ, cánh hoa dày và tròn rất đáng chơi.
Giáng hương hoàng nhạn cho hoa khoảng 6 đến 15 ngày là tàn, tùy thuộc vào lực của cây và môi trường chúng sinh sống.
>>> Xem thêm bài viết: Cây may mắn là cây gì? Đặc điểm và cách chăm sóc
Cách trồng lan hoàng nhạn
Giá thể
Giá thể để trồng lan hoàng nhạn là các loại giá thể phổ biến như than củi, xơ dừa, vỏ dừa, vỏ đậu. Trong đó vỏ và xơ dừa cần được xử lý bằng cách ngâm nước vôi trong khoảng 2 tuần để loại bỏ chất chát, than củi cũng ngâm tương tự nhưng thời gian ngâm khoảng 1 tuần. Vỏ đậu cần được rửa sạch, phơi khô để loại bỏ mầm bệnh.
Xử lý giống
Cây con khi mua về bạn không nên tưới và trồng cây ngay, vì qua quá trình vận chuyển cây có thể có những vết thương cơ giới trên lá, nếu tưới nước vào sẽ gây thối nhũn lá. Bạn treo cây con ngoài nơi thoáng mát gió nhiều trong 1 – 2 ngày để lành vết thương, lá hơi héo nhưng sẽ không ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây. Nhúng gốc cây con qua dung dịch phân bón humic trước khi trồng để hỗ trợ kích ra rễ tự nhiên, an toàn.
Cách trồng lan hoàng nhạn
Bạn có thể trồng lan hoàng nhạn vào chậu có giá thể hoặc trồng lên gỗ (gỗ lũa, gỗ nhãn,..). Tuy nhiên cách trồng vào chậu được khuyến khích hơn vì sẽ giúp cây dễ ra rễ, sinh trưởng tốt trong giai đoạn đầu khi mới tách từ cây mẹ. Mỗi chậu thường trồng từ 3 đến 5 cây con tùy kích thước chậu. Nếu trồng kiểu 5 cây thì bạn trồng một cây ở giữa chậu và 4 cây xung quanh.
Cách chăm sóc lan hoàng nhạn
Độ ẩm
Cây ưa độ ẩm cao nhưng cũng cần thoát nước tốt. Tưới nước thường xuyên tối thiểu 3 lần/ngày giai đoạn mới trồng để duy trì độ ẩm giá thể từ 70 – 80%
Giai đoạn rễ phát triển ổn định, tưới 2 – 3 lần/ngày. Bạn nên tưới nhẹ bằng vòi phun sương để tránh gây vết thương cơ giới cho cây.
Ánh sáng
Cây sinh trưởng tốt nhất trong điều kiện ánh sáng nhẹ, giai đoạn cây con mới trồng nên đặt chậu vào chỗ mát, khi cây sinh trưởng ổn định có thể giảm che sáng để cây tiếp xúc với ánh sáng nhiều hơn.
Chế độ gió
Cây thuộc dòng phong lan, ưa gió và phát triển tốt trong điều kiện thoáng khí. Do đó nên đặt chậu nơi cao ráo thoáng mát trong vườn.
Phân bón
Giai đoạn 1 (1- 30 ngày sau trồng): bón phân Humic để kích cây ra rễ nhanh, đến khi cây và phân trùn quế dạng viên nén
Giai đoạn 2 (khi cây đã ra rễ con): bón đạm cá và dịch trùn quế để bổ sung đủ các dinh dưỡng đa lượng và vi lượng cho cây lớn nhanh, phát triển tốt.
Giai đoạn 3 (khi cây ra hoa): giảm 50% lượng đạm cá, bón dịch trùn quế và dịch chuối để dưỡng hoa lên màu đẹp, lâu tàn.
Phòng bệnh
Lan nhạn vốn là lan rừng, có sức sống mạnh, khả năng chống chịu tốt nên cây ít bị bệnh. Tuy nhiên bạn vẫn nên cẩn trọng đối với một loại bệnh vẫn có xuất hiện trên lan hoàng nhạn, đó là bệnh thối nhũn. Để phòng bệnh, bạn hạn chế tạo vết thương cơ giới cho cây (qua việc tưới nước, cắt tỉa không xử lý vết cắt,..). Nếu cây đã có dấu hiệu bị thối nhũn thì cần tiến hành cắt bỏ vết bệnh, sau đó bôi hỗn hợp vôi pha nước sệt lên bề mặt vết cắt.
