Mẫu đơn là một trong những loại cây hoa được con người biết đến từ rất sớm (khoảng 4000 năm). Hoa mẫu đơn được biết đến là loài hoa mang vẻ đẹp lộng lẫy và sang trọng. Chúng ta thường nghe nói hoa mẫu đơn của Trung Quốc, nhưng hiện nay hoa mẫu đơn đã có mặt trên khắp thế giới. Hoa mẫu đơn hiện nay có những loại nào? có màu sắc gì? và ý nghĩa hoa mẫu đơn theo màu sắc khác nhau thế nào?
Sự Tích Hoa Mẫu Đơn
Ngày xưa, ở một làng miền núi có một bà mẹ. Bà mẹ sinh được
mười người con trai. Làng của mẹ bị giặc chiếm đóng. Người cha của mười anh con
trai bị giặc giết ngay từ ngày đầu tiên, khi chúng tiến vào làng. Mười người
con trai của bà vào đội quân chống giặc ở trong núi. Người con trai cả là chủ
tướng của đội quân. Đội quân nay đã làm cho bọn giặc thất điên bát đảo. Đã nhiều
lần giặc mở những trận càn quét mà không sao tiêu diệt được đội quân của cái
làng bé nhỏ ấy.
Tên tướng giặc sai quân bắt bà mẹ đến, hắn bảo:
– Này mụ già, mụ hãy khuyên các con mụ trở về. Ta sẽ cho con
mụ làm tướng. Bằng không, ta sẽ giết mụ.
Bà mẹ nhìn thẳng vào mắt tên tướng giặc, nói lớn:
– Hỡi quân độc ác! Hẳn nhà ngươi cũng có một bà mẹ. Mẹ ngươi
chắc không bao giờ dạy người phản bội lại quê hương. Là một người chân chính,
ta cũng không thể dạy các con ta phản bội lại quê nhà.
Bọn giặc trói mẹ trên một ngọn đồi rồi cho quân mai phục
hòng bắt được những người con của mẹ đến cứu. Chúng bảo bà mẹ hãy đứng dậy mà gọi
con, chúng sẽ tha. Tiếng người mẹ:
– Hỡi các con của mẹ! Hỡi những người con của quê hương. Ta
nhân danh người mẹ, ra lệnh cho các con không được vì ta mà phản bội quê hương.
Mệnh lệnh của người mẹ là mệnh lệnh trái tim, mệnh lệnh của
tình yêu vĩ đại. Mệnh lệnh đó lan khắp núi rừng. Bọn giặc run sợ. Những người
con của mẹ thì thêm sức mạnh chiến đấu. Giặc bịt miệng bà mẹ. Chúng đổ nhựa
thông và nhựa trám lên đầu bà và châm lửa đốt. Ngọn lửa cháy sáng cả một vùng…
Khi bọn giặc đi rồi, dân làng lên đồi tìm chỗ bà mẹ bị hành
hình, người ta thấy trái tim của người mẹ vẫn nguyên vẹn và nóng bỏng. Dân làng
chôn mẹ ngay trên đỉnh đồi. Đêm đêm, từ ngôi mộ, trái tim mẹ vẫn phát sáng cả một
vùng trời.
Mùa xuân đến. Từ ngôi mộ, trái tim ấy mọc lên một cái cây.
Cây ra hoa. Bông hoa đỏ chót hình ngọn lửa bốc lên từ trái tim người mẹ. Và
cũng từ ngày ấy có một loại hoa mang tên Mẫu Đơn. Cây hoa tượng trưng cho người
mẹ đã chiến đấu bằng một trái tim.
>>> Xem thêm bài viết: Chậu mai đẹp như thế nào? - Cách chọn chậu mai đẹp
Các giống cây hoa mẫu đơn ta ở Việt Nam
Trong chi Ixora có tới 500 loài, do đó có rất nhiều loại mẫu
đơn ta. Thường thì các cây này được phân biệt qua màu sắc của hoa và kích thước
của cây.
Trong đó hoa mẫu đơn đỏ là phổ biến và được trồng nhiều nhất
vì màu sắc đẹp, sinh động và mang nhiều ý nghĩa về sự may mắn. Giống cây này có
tên tiếng anh là Nora Grant thì thân lùn, rất phổ biến còn giống Super King là
một giống lai phổ biến với các cụm hoa lớn hơn nhiều.
Hiện nay trên thị trường đã xuất hiện giống mẫu đơn màu cam
nhạt. Tuy nhiên tất cả các dòng đều có hình thái bên ngoài giống nhau, chỉ có sự
thay đổi về màu hoa. Bởi vậy khi mua hoa thì khách hàng cần nhờ nhân viên tư vấn
cẩn thận màu sắc.
Hoa mẫu đơn nào quý nhất? Nhiều người thường chọn mua mẫu
đơn ta màu đỏ vì màu sắc rực rỡ tượng trưng cho may mắn. Trên thị trường, giống
màu này cũng khá được ưa chuộng và có giá thành nhỉnh hơn cả.
Phân loại hoa mẫu đơn
Hoa mẫu đơn có nhiều loại và màu sắc khác nhau. Các chuyên
gia, học giả liên quan đến hoa mẫu đơn và các nhà nghiên cứu khoa học trong
lĩnh vực sản xuất, kết hợp với các phương pháp phân loại truyền thống, sau nhiều
năm quan sát và nghiên cứu thực địa, giải phẫu hoa mẫu đơn đã phân loại các loại
hoa mẫu đơn thành các loại sau:
Hoa nở gồm 2 đến 3 lớp cánh, mỗi lớp từ 10 - 15 cánh, rộng
và phẳng, 200 - 300 nhị, 4 - 6 nhụy. Các màu hoa phổ biến như màu tím, màu đỏ
ngọc hồng lựu và màu trắng.
- Hoa mẫu đơn kiểu Hoa Sen: Mỗi bông khi nở có từ 4 đến 5 lớp
cánh, gồm 20 - 25 cánh hoa. Cánh hoa rộng, hình dạng và kích thước tương tự
nhau, sự sắp xếp rõ ràng. Các màu sắc của loại hoa mẫu đơn kiểu hoa sen như hồng
sen, đỏ tím, sen tuyết, và ngọc tấm trắng.
- Hoa mẫu đơn Nhật Bản: Một dãy đơn hoặc đôi các cánh hoa rộng
bao quanh các nhị hơi mở rộng, có thể mang phấn hoa dọc theo mép, có thể nhìn
thấy các lá noãn.
- Hoa mẫu đơn kép: Là loại hoa mẫu đơn khi nở bông có nhiều
lớp cánh hoa bao phủ lẫn nhau tạo hình dáng bông to lớn.
- Hoa mẫu đơn loại “bom”: Hoa khi nở có hình dáng tương tự
như quả bom phát nổ. Cánh hoa lớp ngoài cùng to và xòe rộng, các cánh hoa bên
trong ngắn dần và uốn hình cầu thu vào trong. Một số nhị hoa được biến đổi
thành những cánh hoa, không có phấn hoa.
- Hoa mẫu đơn Việt Nam hay hoa trang có tên khoa học là
Ixora coccinea, là loại cây tiểu mộc, chiều cao trung bình từ 0.6 - 2m, phiến
lá hình bầu dục mọc đối xứng nhau. Hoa của loài này thường mọc thành chụm ở đầu
cành, mỗi chùm bao gồm 4 đài, 4 ống tràng hẹp với màu sắc chủ yếu là đỏ, trắng
và vàng.
Công dụng của cây hoa mẫu đơn ta trong các lĩnh vực đời sống
Không chỉ có tác dụng làm đẹp, loài cây này còn có khá nhiều
công dụng trong các lĩnh vực khác của đời sống. Cụ thể như:
Giá trị với ngành y học
Trong ngành y học, nhiều bộ phận trên cây mẫu đơn có thể được
sử dụng trong các bài thuốc. Ví dụ:
Rễ cây mẫu đơn ta phơi khô có thể được sử dụng để làm thuốc
giúp lợi tiểu, chữa tiểu đục, lỵ, đau kinh, co giật,gan, chuột rút, đau nhức, cảm
sốt, dị ứng…
Phần hoa khi có thể được sử dụng để chữa lỵ khi sắc nước uống
như uống trà.
Giá trị cảnh quan khi trồng cây công trình
Cây hoa mẫu đơn ta có thể được sử dụng trồng làm cây
công trình, làm hàng rào, dải phân cách. Nguyên nhân bởi cây có thể sinh trưởng
trong điều kiện khắc nghiệt, cành lá xum xuê và có tốc độ phát triển khá
nhanh.
Giá trị trong ngành kiến trúc, nội ngoại thất
Cây được trồng nhiều trong khuôn viên gia đình, sân vườn, biệt
thự, khách sạn, nhà hàng, khu du lịch, nghỉ dưỡng… Loài hoa đẹp có màu sắc rực
rỡ mang đến sự tươi mới cho không gian và tạo năng lượng tích cực.
Những cây hoa mẫu đơn ngũ sắc, đơn sắc đẹp còn được chăm
chút trong chậu để làm cây bonsai có giá bán khá cao. Nhiều gia đình lựa chọn đặt
cây trong nhà vừa để trang trí, vừa làm cảnh và thu hút vận may.