Cây sao đen là cây gì?
Cây sáo đen có nguồn gốc từ Ấn Độ, sau này được du nhập nhiều nước nhiệt đới như Campuchia, Lào, Malaysia, Myanmar, Thái Lan, Việt Nam,.... Tên khoa học của nó là Hopea odorata Roxb, thuộc chi Sao họ Dầu.
Sao đen là cây gỗ lớn, thường xanh, cao 30-40cm, thân hình trụ thẳng đứng, đường kính của cây từ 60cm-80cm, chiều cao dưới cành từ 15cm-25cm. Vỏ ngoài nâu đen, nứt dọc sâu thành những miếng dày, xù xì. Vỏ trong mầu nâu đỏ, nhiều sợi. Cành non và cuống lá phủ lông hình sao xám, sau nhẵn. Lá hình trái xoan thuôn hay hình mũi mác, dài 8-14cm, rộng 3-6cm, đầu có mũi tù ngắn, gốc hơi lệch, gân cấp hai 8-10 đôi, nổi ở mặt dưới; gân nhỏ cong queo, gần song song, hai mặt lá có lông hình sao, ở nách gân cấp hai mặt dưới lá thường có tuyến. Cuống lá dài 12¬18mm.
Đặc điểm hình thái
Sao Đen là cây gỗ lớn, thân thuôn dài, cao khoảng 20-25m và có thể cao tối đa 30m, đường kính 60-80cm. Tán nhỏ hình chóp, tỉa cành tự nhiên. Một điểm rất dễ để phân biệt Sao Đen với các giống cây khác là vỏ cây có màu đen, có những vết nứt sọc theo thớ, thịt gỗ bên trong có màu hơi đỏ. Cành non và cuống lá có phủ lông. Lá Sao Đen hình trái xoan, thuôn dài và nhọn ở đỉnh. Mặt trên của lá màu xanh bóng, mặt dưới mịn, gân chính nổi rõ, gân phụ mọc đối nhau.
>>> Xem thêm bài viết Hoa thạch thảo hoa thạch thảo là cây gì?
Công dụng của loại cây sao đen
Sao đen lâu năm sẽ cho chai cục. Đó chính là những phần nhựa chảy ra từ cây sao đen khô lại. Do thành phần của loại nhựa này có nhiều tanin nên vỏ sao đen còn được sử dụng làm thuốc chữa bệnh hiệu quả như cầm máu, chữa bệnh viên lợi, sâu răng, áp xe lợi hoặc dùng ăn ghép cùn với trầu cao.
Không chỉ là loại cây cảnh quan công trình đẹp phổ biến mà nhựa của loại cây này còn được sử dụng vào ngành công nghiệp chế biến gỗ. Gỗ sao đen thuộc nhóm gỗ có chất lượng cao, có khả năng chịu mối mọt và nấm mốc gây hại nên được dùng làm các vật dụng nội thất, dựng nhà, đóng tàu thuyền, làm sàn nhà và trong các ngành công nghiệp xây dựng khác.,...
Nhựa của loại cây này được sử dụng để làm vecni và sơn để xảm thuyền.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Sao Đen
Cách nhân giống cây Sao Đen
Cây có thể nhân giống bằng hạt hoặc cành nhưng để thu được cây giống với chất lượng tốt nhất thì phương pháp ươm cây Sao Đen từ hạt được sử dụng phổ biến hơn cả. Khi quả của cây chín chuyển dần sang màu vàng và có xuất hiện những đốm nâu là có thể thu hoạch được. Thường thường người ta hay hái quả vào buổi sáng. Cũng giống như những cây họ Dầu, hạt của Sao Đen không giữ được thời gian lâu nên cần phải gieo ngay lập tức.
Trước khi gieo hạt cần phải loại bỏ được hết phần thịt quả, cắt bớt cánh chỉ để lại một đoạn dài từ 1 – 2 cm, ngâm vào trong nước lã từ 1 – 2 giờ và đem gieo. Chuẩn bị đất gieo, làm đất thành luống và tiến hành gieo với khoảng cách 15 cm. Đặt phần đầu hạt có cánh hướng lên trên rồi lấy lớp đất mịn phủ lên trên.
Khi gieo hạt được từ 3 – 4 ngày hạt bắt đầu nảy mầm, tiến hành cho mầm vào bầu có kích thước rộng 14 – 15 cm, cao 15 – 20 cm. Do đặc tính ưa ẩm, ưa bóng nên cần phải che giàn cho cây. Thường xuyên tưới nước và chăm sóc cho cây trong giai đoạn trong vườn ươm.
>>> Xem thêm bài viết Hoa ngũ sắc có đặc điểm gì? Ý nghĩa và tác hại
Cách trồng cây Sao Đen
Sau khi ươm tầm 12 tháng tuổi, cây đạt chiều cao trung bình >1m thì có thể mang đi trồng. Lưu ý nên trồng nó trước mùa mưa (từ tháng 5-7) để cây có thể phát triển tốt nhất. Nếu trồng thâm canh lấy gỗ thì trồng cây với mật độ 400-500 cây/ha.
Kĩ thuật trồng cây Sao đen cũng không có gì đặc biệt so với cách trồng cách cây khác. Dù là cây đã dâm ủ hay cây đánh trực tiếp ta cũng nên cắt bớt cành thậm chí là loại bỏ hết lá trước khi trồng, đặc biệt là trồng vào thời điểm nắng nóng. Ta cũng tiến hành dào hố trồng có kích thước rộng và lớn hơn bầu cây từ 25-30cm.
Đặt cây vào chính giữa hố, cây nhỏ trồng bằng tay thì có thể giữ cây thẳng đứng và lấp đất lại. Còn với cây to ta phải dùng cẩu để trồng tránh hại bầu cây. Vào mùa nóng nên dùng bao tải để quấn quanh thân cây đế tránh ộp vỏ. Đặt cây vào vị trí giữa hố sao cho mặt bầu cách miệng hố khoảng 10cm, tháo vỏ bầu rồi lấp đất lại. Nén đất quanh bầu để cây được vững trãi. Dùng cọc trống cố định thân cầy từ 3 hoặc 4 phía. Sau đó lấp đất lại. Tưới nước cho cây ngay sau khi trồng.
Cách chăm sóc cây Sao Đen
Cây cũng không yêu cầu phải chăm sóc quá tỉ mỉ. Thời gian đầu cần lưu ý nước tưới và bổ sung dinh dưỡng thường xuyên cho cây. Sau đó thì tiến hành làm cỏ và vun xới gốc mỗi năm từ 2 – 3 lần trong 3 năm đầu . Bạn có thể phát quang dọn cỏ và vun gốc vào thời điểm đầu và cuối mùa mưa. Khi cây được 8-10 năm tuổi thì nên tỉa thưa để mở tán cho cây.